Wywiad udzielony korespondentowi „Daily Express” (15 czerwca 1920 r.)

Józef Piłsudski

Józef Piłsudski

Józef Piłsudski

(1867-1935), działacz niepodległościowy i socjalistyczny, jeden z najwybitniejszych polityków w dziejach Polski.

Niżej przytoczony nieautoryzowany wywiad obraca się koło kwestii pertraktacji pokojowych z Rosją, które w tym czasie, w którym wywiad się ukazał, nie były w ogóle aktualne. Korespondent najwidoczniej odtworzył wynurzenia Piłsudskiego zupełnie opacznie. Nie mogąc się zorientować, co mógł wtedy rzeczywiście powiedzieć Piłsudski, a co jest owocem niedokładności tego, który wywiad redagował, wstrzymujemy się od wszelkich komentarzy. Wywiad został ogłoszony w dzienniku angielskim „Daily Express” z 17 czerwca 1920 r. z datą 15 czerwca. Podajemy go w przekładzie z oryginału angielskiego.

Józef Piłsudski

Józef Piłsudski

(1867-1935), działacz niepodległościowy i socjalistyczny, jeden z najwybitniejszych polityków w dziejach Polski.

Kiedy będzie zawarty pokój z Rosją i na jakich wa­runkach będzie pertraktowała Polska z bolszewikami?

 

Obecnie mamy w Polsce przesilenie ministerialne oraz kwestię pokoju i jego warunków. Nie mogę powiedzieć nic ta­kiego, co mogłoby zaszkodzić rokowaniom.

 

Ale, państwo to Pan Marszałek…

 

Nie jestem Ludwikiem XIV – zaprzeczył Marszałek – ale mogę powiedzieć, że Polska skłonna jest rozpocząć roko­wania z Rosją tak, jak i dwa miesiące temu. W zasadzie wa­runki nie uległy zmianie. Stale pragniemy układów.

 

Potem dodał, po raz pierwszy wykazując pewne porusze­nie w ciągu całego wywiadu:

 

Gdzie są nasze gwarancje? Oto szkopuł.

Ostatnią rzeczą, w którą Polska powinna by móc wierzyć, byłoby to, że po zawarciu pokoju warunki jego mogłyby nie być wypełnione przez Sowiety. Prawdziwa Rosja politycznie nie istnieje. Jakżeby ona mogła dać rękojmię, zapewniającą Euro­pie trwały spokój?

 

Gdyby pokój był zawarty, jak Pan Generał wyobra­żałby sobie, zgodnie ze swym poglądem, nadanie mu mocy obo­wiązującej?

 

Moc obowiązująca mogłaby mu być nadana, gdyby wewnętrzne stosunki Rosji uległy zmianie, gdyby w Rosji do­konano rewolucji. Wówczas zaświtałaby nadzieja, że zarówno Polska, jak i Rosja powróciłyby do swych pieleszy i lizałyby się ze swych ran. Tylko wtedy przestalibyśmy się obawiać groźby ze wschodu i bylibyśmy w stanie rozpuścić do domu nasze liczne wojska, stojące pod bronią.

 

Zauważyłem, że w pewnych sferach istnieją w Polsce dąż­ności imperialistyczne. Odpowiedź Marszałka Piłsudskiego brzmiała lakonicznie:

 

Sprzeciwia się to naszej naturze, a ci, którzy to twier­dzą, nie znają Polski.

 

Wreszcie zapytałem go o zdanie co do rokowań Krasina w Londynie. Odpowiedź jego brzmiała równie lakonicznie:

 

Ci, którzy prowadzą te rokowania – powiedział sta­nowczo – nie znają Rosji.

 

za: Józef Piłsudski, Pisma zbiorowe, Warszawa 1937, tom V, pod red. Kazimierza Świtalskiego

Sponsorzy:

Muzeum Historii Polski Patriotyzm Jutra

Dofinansowano ze środków MHP w ramach programu „Patriotyzm Jutra”

Teksty prezentowane na niniejszej stronie są dostępne na licencji Creative Commons. Uznanie autorstwa – 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeżone na rzecz Ośrodka Myśli Politycznej i Autorów tekstów.

Ilustracje, design: Stereoplan